slaskie.travel
„Powiedział mi Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła”
Tłusty Czwartek jest świętowany u nas wszędzie, a jego symbolem jest pączek - będący jednym z najbardziej popularnych słodkich wypieków. Również na Śląsku w tym dniu kreple i chrust wjeżdżają na stół. Ale czy wiemy jaką obyczaj ten ma tradycje?
Dzień ten rozpoczynał kiedyś tzw. Tłusty Tydzień, czyli czas wielkiego obżarstwa - ostatni tydzień karnawału, zwany łostatkami. Pozwalano sobie na jedzenie ogromnych ilości tłustych mięs, kapusty ze skwarkami, słoniny. Należało najeść się do syta i wybawić przed zbliżającymi się 40 dniami postu, który następował w Środę Popielcową. Dlatego też, początkowo pączki kojarzone z tym okresem - były nadziewane mięsem i słoniną, dopiero z czasem ok. w XVI wieku, zaczęto przyrządzać je na słodko.
Jędrzej Kitowicz wspominał w „Opisie obyczajów za panowania Augusta III”, o postępach w technologii ich pieczenia:
„(…) wydoskonaliło się to do stopnia jak najwyższego. Staroświeckim pączkiem trafiwszy w oko mógłby go podsinić, dziś pączek jest tak pulchny, tak lekki, że ścisnąwszy go w ręku znowu się rozciąga i pęcznieje do swojej objętości, a wiatr zdmuchnąłby go z półmiska”. To wszystko za sprawą drożdży, które zaczęto dodawać do ciasta. Dzięki nim też pączki przybrały charakterystyczny kulisty kształt.
Na Śląsku pączki znane są jako kreple – od niemieckiego słowa Krapfen. Drugim niemniej smacznym przysmakiem są faworki, zwane chrustem lub chruścikiem. Te kruche i delikatne ciastka przywędrowały do nas z Niemiec. Kształtem przypominają wstążkę i stąd wzięła się ich nazwa, zapożyczona z francuskiego - faveur - wąska wstążeczka.
28 marca 2011 r. śląski chrustek/chrust/faworki został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi województwa śląskiego w kategorii: Wyroby piekarnicze i cukiernicze.
Wszystkich, którzy chcą poznać tradycje związane z pieczeniem i cukiernictwem na ziemiach śląskich zapraszamy do odwiedzenia Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek w Radzionkowie oraz Muzeum Ustrońskiego – które posiadają bogate zbiory eksponatów związanych z życiem codziennym – w tym także z tradycjami kulinarnymi, piekarniczymi i cukierniczymi.
Te i wiele innych ciekawych tradycji znajdziecie na Szlaku. Zapraszamy!
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
tel. (32) 207 207 1
info@slaskie.travel
Portal powstał w ramach projektu
Mobilne Śląskie
Darmowa aplikacja SLASKIE.travel dostępna na platformach 
