Ruiny cementowni „Saturn” w Grodźcu

Miejscowość:
Będzin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Cement portlandzki to jeden z podstawowych materiałów budowlanych. Metoda jego produkcji została wynaleziona w Anglii, w pierwszej połowie XIX wieku, przez Josepha Aspdina, który swój wynalazek opatentował w 1824 roku. Na ziemiach polskich pierwsza cementownia ruszyła już w roku 1857, w Grodźcu – była piątą na świecie i zarazem przez pewien czas jedyną w całym Cesarstwie Rosyjskim.

Cementownia w Będzinie

Za cementową inwestycją stał ówczesny właściciel Grodźca, Jan Ciechanowski. Wybór miejsca był nieprzypadkowy - w pobliżu znajdowały się złoża surowców potrzebnych do produkcji cementu portlandzkiego oraz kopalnie węgla kamiennego. W pierwszym roku zakład wyprodukował 3 tysiące beczek cementu, a każda z nich ważyła 164 kg. W 1870 roku pracowały już trzy piece wapiennicze oraz 12 pieców do wypalania klinkieru i suszenia kształtek. Trzy lata później cementownia „Saturn” wyprodukował już 5420 ton cementu. Wykorzystano go m.in. przy budowie odnogi kolei warszawsko-wiedeńskiej z Ząbkowic do Sosnowca, czy mostu na Bugu w Brześciu oraz twierdz Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

Nowy właściciel

Długoletnim dyrektorem cementowni pozostawał inż. Emil Konarzewski. Po Janie Ciechanowskim fabrykę odziedziczył jego, syn Stanisław. Pod koniec XIX stulecia uruchomił on w Grodźcu drugą kopalnię węgla kamiennego, „Maria”. W 1925 roku Ciechanowscy sprzedali cementownię belgijskiemu koncernowi „Solvay”. Mimo kryzysu firma do 1939 roku rozbudowała zakład, wzniosła również osiedle mieszkaniowe dla pracowników. Fabryką zarządzał wtedy inż. Włodzimierz Kwapiszewski. Z jego inicjatywy ruszyły m.in. dwa nowoczesne piece obrotowe. Cementu z Grodźca używano na przykład przy budowie Obszaru Warownego Śląsk.

Koniec cementowni

W 1977 roku kopalnia „Grodziec” rozpoczęła eksploatację złoża znajdującego się pod cementownią, powodując szkody górnicze i stwarzając niebezpieczeństwo zawalenia się budynków fabryki. Zakład więc w 1979 roku zamknięto. Dziś cementownia "Saturn" jest malowniczą ruiną, z długą na 70 metrów halą pieca obrotowego, silosami, kominami, pozostałościami po bednarni, przesypowni czy pakowni. Jej penetracja jest niebezpieczna!

Wyświetlenia:  313
Lokalizacja:

Ul. Barlickiego
Będzin
Gmina: Będzin
Powiat: będziński


Region turystyczny: 
Zagłębie Dąbrowskie, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Poprzemysłowe

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 2.0 (Oddano 3 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Czeladź
3.69 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Czeladź
3.59 km
Będzin
4.27 km
Czeladź
4.32 km
Czeladź
4.45 km
Gastronomia w pobliżu
Czeladź
3.62 km
Czeladź
3.76 km
Czeladź
4.03 km
Czeladź
4.05 km
Wydarzenia w pobliżu
Czeladź
2023-08-30
5.44 km
Od 24 sierpnia br. GSW Elektrownia zaprasza na retrospektywną wystawę prac Beaty Cedrzyńskiej zatytułowaną „DEKONSTRUKCJA. Retrospektywa.” Zobaczymy malarstwo, rysunek, działania interdyscyplinarne, grafikę i fotografię. Ekspozycji będzie towarzyszyć prezentacja jej autorskich publikacji i monografii z lat 2015-2022.
Katowice
2023-10-11
10.59 km
Po raz trzynasty redakcja portalu WaszaTurystyka.pl organizuje Forum Promocji Turystycznej. Tym razem spotkanie branży turystycznej odbędzie się w Katowicach. Współorganizatorami wydarzenia są: Śląska Organizacja Turystyczna oraz Silesia Convention Bureau.
Katowice
2023-09-16
10.71 km
Serdecznie zapraszamy na nową wystawę czasową „200 lat kopalni Katowice. Nasza kopalnia”. Ekspozycję można zwiedzać od 16 września 2023.
Katowice
2024-02-17
10.73 km
Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek zaprasza 4 marca o godzinie 19:00 na koncert Thomas Anders & Modern Talking Band.
Katowice
2023-11-12
10.73 km
Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek zaprasza 6 listopada o godzinie 17:00 na Richtig Śląski Kabareton.