Dział Etnologii Miasta mieści się w gmachu dawnej pralni, magla oraz łaźni, stanowiącym integralną część zabytkowego osiedla robotniczego Nikiszowiec w Katowicach. Na ekspozycjach zobaczyć można wnętrza typowego mieszkania górniczego na Nikiszowcu oraz prześledzić cykl prania, maglowania i suszenia stosowany 100 lat temu.
Górnicza Sztolnia Ćwiczebna w Wodzisławiu Śląskim od lat służy jako miejsce nauki zawodu górniczego, a obecnie pełni także funkcję nietypowej izby regionalnej, przypominającej o górniczych tradycjach Wodzisławia Śląskiego. Ćwiczebną Sztolnię oddano do użytku w 1984 roku. Znajdujące się kilka metrów pod ziemią chodniki i ściany wyposażono w oryginalne maszyny i sprzęt kopalniany - w tym w kombajny, przenośnik czy kolejkę.
W Wiśle, jednej z najpopularniejszych miejscowości wypoczynkowych w Polsce, miłośnicy zabytków techniki mogą zobaczyć dwie unikatowe budowle inżynieryjne z okresu międzywojennego – wiadukty kolejowe: nad doliną Dziechcinki i nad doliną Łabajowa. Bardziej znany jest ten drugi - większy, warto jednak także przyjrzeć się mniejszemu, który trzema łukami wyniesionymi na wysokość około 13 metrów również robi wrażenie.
Kanał Gliwicki łączy Gliwice z rzeką Odrą. Został zbudowany w latach 30. ubiegłego wieku, otwarty zaś w roku 1941. Wówczas był najnowocześniejszą drogą wodną w Europie. Miłośnicy zabytków techniki podziwiać mogą m.in. efektowne śluzy, w których zachowały się oryginalne maszyny i urządzenia. Do najbardziej interesujących zalicza się śluza w Rudzińcu, z dwiema komorami bliźniaczymi, które zamyka się uchylnymi wrotami.
Zabytkowa, ceglana wieża wyciągowa szybu „Andrzej” wznosi się na terenie dzielnicy Wirek w Rudzie Śląskiej. Zbudowano ją w latach 70. XIX wieku, pod nazwą „Aschenborn”, jako część kopalni węgla kamiennego „Gottessegen” („Błogosławieństwo Boże”), a funkcjonowała do roku 1969. Budowla ma rzadko spotykany, czworoboczny kształt i zwieńczona jest krenelażem, dzięki czemu przypomina średniowieczną basztę obronną.
W 1997 roku wydobyto ostatnią tonę węgla z szybu „Centralny” kopalni „Wawel” w Rudzie Śląskiej. W ten sposób zakończyła się blisko 250-letnia historia górnictwa w tej części Górnego Śląska. Po kopalni pozostały interesujące pamiątki z szybem „Mikołaj” na czele. Warto jednak także odszukać zabudowania szybu „Franciszek”. Na rewitalizację czekają XIX-wieczne budynki remizy straży pożarnej i maszynowni, a także stalowa wieża wyciągowa.
Szyb Mikołaj w Rudzie Śląskiej został oddany do użytku w 1912 roku i należał wówczas do kopalni „Wolfgang”. W latach powojennych funkcjonował w ramach kopalni „Walenty-Wawel”, która zakończyła działalność w latach 90. ubiegłego stulecia. Kompletny zespół zabudowań szybu należy dziś do miasta. Zobaczyć tutaj warto chociażby działającą maszynę wyciągową z kołem zamachowym o średnicy 6 m i wadze 20 ton.
Monumentalna konstrukcja nieczynnego dziś, wielkiego pieca huty Pokój to jeden z charakterystycznych i zwracających uwagę obiektów industrialnych w dzielnicy Rudy Śląskiej, noszącej nazwę Nowy Bytom. Niewiadoma jest przyszłość obiektu, który jako zabytek może zostać uznany za atrakcję i zaadaptowany na potrzeby turystyczne, ale równie dobrze może zostać wyburzony. Warto wspomnieć, że w dwudziestoleciu międzywojennym huta Pokój była największą na terenie Polski.
Miniskansen w Radzionkowie, z niewielką ekspozycją dawnych urządzeń kopalnianych oraz osobliwą kapliczką urządzoną w dawnej stacji transformatorowej, utworzono na początku naszego wieku. Jest on pamiątką po tutejszej kopalni węgla, która pod nazwą „Radzionkau Grube” powstała w latach 70-tych XIX w. i funkcjonowała do roku 2001 jako kopalnia „Radzionków”, a później kopalnia „Powstańców Śląskich”.
Historia dworców w Będzinie związana jest z powstaniem w 1858 r. bocznej odnogi Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, która połączyła znajdujące się wówczas w zaborze rosyjskim Ząbkowice, z częścią Śląska leżącą w zaborze pruskim. Dzisiejszy budynek dworca kolejowego Będzin-Miasto jest znacznie późniejszy. Powstawał w latach 1927-31, kiedy zastąpił stary budynek dworcowy, pochodzący jeszcze z drugiej połowy XIX wieku.
