Osiedle robotnicze kopalni „Marcel” w Radlinie

Miejscowość:
Radlin
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Osiedle robotnicze w Radlinie zbudowano na przełomie XIX i XX wieku dla pracowników działającej w mieście od kilkudziesięciu lat kopalni „Emma” (a od 1949 roku „Marcel”). Budynki osiedla stanęły naprzeciwko zabudowań kopalnianych. Są tu wille kadry zarządzającej, domy noclegowe, wielorodzinne familoki czy gmachy użyteczności publicznej. Wśród projektantów kolonii byli sławni architekci, jak np. William Mueller i Hans Poelzig.

O mieście

Radlin jest kilkunastotysięcznym miastem, „wciśniętym” między Rybnik, Rydułtowy, Pszów i Wodzisław Śląski. Do przełomu XVIII i XIX wieku miejscowości tworzące dzisiejsze miasto były typowo rolnicze. Wkrótce jednak zaczęto poszukiwania węgla kamiennego i ruszyły tutaj pierwsze kopalnie. Kopalnia „Emma”, działająca do dziś pod nazwą „Marcel”, została uruchomiona w 1858 roku na terenie wioski Biertułtowy – centralnej części współczesnego Radlina. W następnych latach kopalnia rozbudowała się o elektrownię i koksownię. Dzięki jej działalności dotychczasowa wioska rozwinęła się w niewielkie miasto.

Osiedle robotnicze

Pod koniec XIX wieku właściciel kopalni – berliński przedsiębiorca Fryderyk Friedlaender - podjął decyzję o budowie koloni robotniczej w bezpośrednim sąsiedztwie szybów kopalnianych. Pierwsze domy zaczęły powstawać już w 1897 roku, następne wznoszono do czasów tuż przed I wojną światową. Zatrudniono wybitnych architektów, m.in. Williama Muellera i Hansa Poelziga. Zabudowania osiedla zachowały się do dziś w kształcie bliskim oryginalnemu. Znajdziemy je przy ul. Korfantego oraz jej przecznicach: Irysowej, Czecha, Pocztowej i Mielęckiego. Przy Korfantego zbudowano wille kadry urzędniczej. Za nimi postawiono familoki, dla przeciętnie 4-5 rodzin, z budynkami gospodarczymi na zapleczu. Ceglane gmachy mają najczęściej trzy kondygnacje. Osiedle było zelektryfikowane, z własną siecią wodno-kanalizacyjną. Ponadto powstały noclegownie dla górników–kawalerów, sklep, apteka, gospoda i inne obiekty użyteczności publicznej. Najokazalszą budowlą była szkoła, zamykająca dzisiejszą ul. Mielęckiego. Spośród wszystkich budynków urodą wyróżnia się willa dyrektorska (obecnie kawiarnia „Górnicza Strzecha”), projektu Williama Muellera. Warto także przejść się główną aleją Radlina, tj. ul. Korfantego, z której można zobaczyć zabytkowe zabudowania kopalni „Marcel”, czyli szyb „Wiktor”, budynek dyrekcji i łaźnię.

Wyświetlenia:  512
Lokalizacja:

Ul. Korfantego
Radlin
Gmina: Radlin
Powiat: wodzisławski


Region turystyczny: 
Śląsk, Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 5.0 (Oddano 1 głosy)
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Audiowycieczki
Pliki dźwiękowe
W pobliżu
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Wodzisław Śląski
2.77 km
Rybnik
3.76 km
Wodzisław Śląski
4.11 km
Wodzisław Śląski
4.11 km
Rybnik
4.54 km
Gastronomia w pobliżu
Rybnik
0.99 km
Radlin
1.33 km
Rybnik
1.61 km
Wydarzenia w pobliżu
Rybnik
2025-06-30
7.16 km
Radna Aleksandra Nowara zaprasza do rozmów o Rybniku, co można ulepszyć, z czym macie Państwo problem, a może coś chcielibyście zmienić w naszym mieście? Zapraszam do halo! Rybnik, rozmowy przy kawie to moja propozycja dla mieszkańców Rybnika, a szczególnie Śródmieścia. Spotkania będą odbywać się w poniedziałki, raz lub dwa razy w miesiącu, tak aby każdy komu sprawy miasta nie są obce, mógł podzielić się ze mną swoją opinią na ten temat.
Rybnik
2025-06-21
7.16 km
Zapraszamy serdecznie na wydarzenie „Rybnickie Sploty i Dzwięki”. Będzie muzycznie i kreatywnie. W programie: 1. Koncert lokalnego zespołu Czornobrywc’i 2. Warsztaty rękodzieła tradycyjnego i szycia upcyklingowego 3. Zbiórka charytatywna na rzecz fundacji „Nieobcy” Czekamy na Was 14 czerwca od 16:00 do 18:00 w halo! Rybnik na ul. Sobieskiego 20.
Rybnik
2025-06-15
7.16 km
W czerwcu podczas warsztatów COŚ Z NICZEGO wspólnie postaramy się przygotować niespodziankę dla taty. Zaplanowałam robienie breloczka, jednak liczę na waszą inwencję twórczą, która rozwijać się będzie w miłej atmosferze podczas zajęć. Zapraszamy do halo! Rybnik 15 czerwca w godzinach od 15.00 do 18.00.
Rybnik
2025-06-30
7.16 km
Tym razem w naszych historycznych pogaduchach wrócimy do naszego domu, do Górnego Śląska i wydarzeń z 1945 roku. Naszym sternikiem będzie Mateusz Paszenda (ur. 12 maja 1996 r.) – magister pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej na Uniwersytecie Opolskim (2021 r.). Pasjonat historii I połowy XX wieku, a w szczególności II wojny światowej oraz historii Śląska ze wspomnianego okresu. Z zamiłowania badacz, który spędził niejedno popołudnie, aby utrwalić wspomnienia odchodzącego z tego świata „milczącego pokolenia".
Rybnik
2025-06-23
7.18 km
Zajęcia w Teatrze Ziemi Rybnickiej, w sali baletowej!! Spotkanie oddechowo-relaksacyjne skierowane do starszych osób. Ćwiczenia przepony i toru przeponowo-brzusznego. Prosta gimnastyka dla każdego.