Osiedle Nikiszowiec

Nikiszowiec

Nikiszowiec leży nieco na północ od Giszowca, we wschodniej części Katowic, przy granicy z Mysłowicami. Nazwę swą osiedle zawdzięcza zbudowanemu tutaj na początku XX wieku szybowi kopalnianemu „Nickischschacht” (dziś „Poniatowski”), który zaś otrzymał swoje miano na cześć barona Nickisch von Rosenegk, będącego członkiem rady nadzorczej ówczesnego właściciela tych terenów spółki „Spadkobiercy Jerzego Giesche” (niem. „Georg von Giesche’s Erben”). Nikiszowiec powstawał w latach 1908-1919, kiedy brakowało już miejsca dla robotników w Giszowcu. Projektantami kolonii byli Emil i Georg Zillmannowie.

W przeciwieństwie do luźnej, jednopiętrowej zabudowy Giszowca, w Nikiszowcu zaproponowali trzykondygnacyjne ceglane bloki, tworzące czworoboki z wewnętrznymi dziedzińcami, na których mieszkańcy mieli do dyspozycji chlewiki, komórki i piece do wypieku chleba. W efekcie powstało dziewięć takich budynków, połączonych przewiązkami. Uwagę zwracają – również zaprojektowane przez Zillmannów – urozmaicone detale architektoniczne, zdobiące wszystkie gmachy. Oczywiście, poza mieszkaniami, na osiedlu powstały także m.in. sklepy, szkoły, pralnia i suszarnia. W 1927 roku ukończono budowę najefektowniejszego budynku, kościoła św. Anny. Centrum osiedla stanowi rynek, przy którym stoi m.in. gmach dawnej gospody z charakterystyczną mozaiką przedstawiającą róże na fasadzie. W zabytkowym budynku przy ul. Rymarskiej 4 ulokował się Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic. Nikiszowiec był tłem filmów znanych reżyserów, np. Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy Janusza Kidawy Błońskiego. Osiedle Nikiszowiec znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

 Oddział Muzeum Historii Katowic - Dział Etnologii Miasta 

Siedziba muzeum znajduje się w samym sercu dzielnicy, w budynku dawnej pralni i magla. Odnowiona ekspozycja obejmuje trzy wystawy stałe:

• Wokół mistrzów Grupy Janowskiej prezentująca prace malarzy amatorów – pracowników kopalni „Wieczorek” - m.in. Teofila Ociepki, Pawła Wróbla, Erwina Sówki, Ewalda Gawlika, Gerarda Urbanka, Bolesława Skulika, Pawła Stolorza, Leopolda Wróbla;
• Woda i mydło najlepsze bielidło. W pralni i maglu na Nikiszowcu poświęcona historii budynku. Przedstawia cały cykl pracy, jaką musiały wykonać kobiety, rozpoczynając od przyniesienia ciężkiego kosza do pralni, poprzez pranie na tarach, suszenie, maglowanie i kończąc na misternym ułożeniu pachnących, wygładzonych tkanin - owiniętych w czysty maglownik - w wiklinowym koszu,
• U nos w doma na Nikiszu prezentująca wystrój wnętrza typowego, dawnego nikiszowieckiego mieszkania złożonego z kuchni i dwóch pokoi.

Muzeum prowadzi także sklep z pamiątkami oraz sprzedaż wydawnictw Muzeum Historii Katowic, ponadto w budynku znajduje się Punkt Informacji Turystycznej.

USŁUGI DODATKOWE:

AUDIOPRZEWODNIK / PRZEWODNIK

W ZWIĄZKU Z ZAGROŻENIEM EPIDEMIOLOGICZNYM, PUNKT INFORMACJI tURYSTYCZNEJ W NIKISZOWCU NIE WYPOŻYCZA AUDIOPRZEWODNIKÓW

Audioprzewodniki po osiedlu Nikiszowiec są dostępne nieodpłatnie w Punkcie Informacji Turystycznej w Katowicach-Nikiszowcu, ul. Rymarska 4. Wypożyczenie odbywa się na podstawie zwrotnej kaucji 50 zł/szt i ważnego dowodu osobistego. Urządzenia można wypożyczać (rozpoczęcie zwiedzania) od wtorku do piątku w godzinach 10.00 - 16.30 oraz w sobotę w godzinach 11.00 - 13.30. Audioprzewodnik pozwala na samodzielne zwiedzenie osiedla, a 45-minutowe nagranie przybliży historię, obiekty i ciekawostki Nikiszowca. Punkt Informacji Turystycznej w Katowicach-Nikiszowcu pośredniczy także w wynajmie licencjonowanych przewodników turystycznych po osiedlu, Katowicach, woj. śląskim.

GASTRONOMIA
Na terenie osiedla funcjonuje kilka kawiarni oraz 2 restauracje.

PARKING
Parking dla samochodów osobowych oraz parking dla autokarów znajduje się poza osiedlem (~ul. Szopienicka 65) w odległości ok. 300 m od centrum nikiszowieckiego rynku.

Osiedle Nikiszowiec jest wpisane na Listę Pomników Historii